Solar Pump Subsidy: वाढत्या वीज बिलांमुळे त्रस्त झालेल्या आणि पर्यावरणाचे रक्षण करू इच्छिणाऱ्या महाराष्ट्रातील नागरिकांसाठी राज्य शासनाने PM सूर्यघर मोफत वीज योजनेसोबत (PM Surya Ghar Muft Bijli Yojana) अतिरिक्त अनुदानाची घोषणा केली आहे. या नवीन धोरणामुळे, कमी वीज वापर करणाऱ्या गरीब आणि सामान्य ग्राहकांना छतावर सौर ऊर्जा प्रकल्प (Roof Top Solar) स्थापित करण्यासाठी तब्बल ९५% पर्यंत अनुदान मिळणार आहे.
या योजनेमुळे ५ लाख घरगुती ग्राहकांचे वीज बिल ‘शून्य’ करणे शक्य होणार आहे. शासनाचा हा निर्णय मार्च २०२७ पर्यंत राबवला जाणार असून, यासाठी ६५५ कोटी रुपयांचा निधी मंजूर करण्यात आला आहे.
९५% पर्यंत अनुदान मिळवण्याची पात्रता (Eligibility Criteria)
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी केंद्र सरकारच्या PM सूर्यघर योजनेच्या पात्रतेसोबतच राज्य शासनाने काही अतिरिक्त नियम लागू केले आहेत:
- वैध वीज कनेक्शन: अर्जदाराकडे महावितरणचे (MSEDCL) वैध घरगुती वीज कनेक्शन असणे आवश्यक आहे.
- वीज वापराची मर्यादा: ऑक्टोबर २०२४ ते सप्टेंबर २०२५ या १२ महिन्यांच्या कालावधीतील कोणत्याही महिन्यात वीज वापर १०० युनिटपेक्षा जास्त नसावा.
- वीज बिलाची स्थिती: ग्राहकाचे वीज बिल पूर्णपणे थकबाकीमुक्त असणे अनिवार्य आहे.
- इतर योजनांचा लाभ: अर्जदाराने यापूर्वी कोणत्याही छतावरील सौर ऊर्जा योजनेचा लाभ घेतलेला नसावा.
योजनेचे उद्दिष्ट्य: या योजनेत एकूण ५ लाख ग्राहकांना लाभ दिला जाईल, ज्यात प्रामुख्याने दारिद्र्य रेषेखालील (BPL) ग्राहक (१.५४ लाख) आणि दरमहा १०० युनिटपेक्षा कमी वीज वापर करणारे सर्वसाधारण गटातील ग्राहक (३.४५ लाख) यांचा समावेश आहे.
तुम्हाला किती पैसे भरावे लागतील? (अनुदान रचना)
राज्य शासनाच्या या अतिरिक्त अनुदानामुळे ग्राहकांना सौर ऊर्जा प्रकल्प स्थापित करण्यासाठी अत्यंत कमी खर्च करावा लागणार आहे. १ किलोवॅट क्षमतेच्या सौर ऊर्जा प्रकल्पाचा खर्च ५०,००० रुपये निश्चित करण्यात आला आहे.
प्रवर्ग (Category) | केंद्र सरकारचे अनुदान | राज्य सरकारचे अतिरिक्त अनुदान | लाभार्थ्याला भरावी लागणारी रक्कम | एकूण अनुदान | अनुदानाचा टक्का |
BPL (दारिद्र्य रेषेखालील) | ₹ ३०,००० | ₹ १७,५०० | ₹ २,५०० | ₹ ४७,५०० | ९५% |
SC/ST (अनुसूचित जाती/जमाती) | ₹ ३०,००० | ₹ १५,००० | ₹ ५,००० | ₹ ४५,००० | ९०% |
OPEN (सर्वसाधारण गट) | ₹ ३०,००० | ₹ १०,००० | ₹ १०,००० | ₹ ४०,००० | ८०% |
उदाहरणार्थ, जर तुम्ही दारिद्र्य रेषेखालील (BPL) ग्राहक असाल, तर ₹ ५०,००० खर्चाच्या प्रकल्पासाठी तुम्हाला केवळ ₹ २,५०० भरावे लागतील!
योजनेची अंमलबजावणी आणि अर्ज प्रक्रिया (How to Apply)
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठीची प्रक्रिया महावितरण कंपनीच्या (MSEDCL) माध्यमातून राबविली जाईल.
अर्ज प्रक्रिया:
- राष्ट्रीय पोर्टल नोंदणी: लाभार्थ्याने सर्वप्रथम केंद्र सरकारच्या राष्ट्रीय पोर्टलवर (National Portal) जाऊन नोंदणी करणे आवश्यक आहे.
- कागदपत्रे अपलोड: अर्ज करताना वैध वीज कनेक्शन आणि उत्पन्नासंदर्भातील आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करावी लागतील.
- प्राधान्य: BPL ग्राहकांना प्राधान्य असेल. १०० युनिटपेक्षा कमी वीज वापरणाऱ्या इतर ग्राहकांसाठी ‘प्रथम येणाऱ्यास प्रथम प्राधान्य’ हे तत्त्व लागू राहील.
- दुर्गम भागाला प्राधान्य: सुरुवातीला मेळघाट, नंदुरबार, गडचिरोली यांसारख्या दुर्गम भागातील लाभार्थ्यांना प्राधान्य दिले जाईल.
महत्त्वाची अट (Maintenance Clause):
सौर ऊर्जा प्रणाली स्थापित झाल्यानंतर, संबंधित पुरवठादार कंपनीला पुढील पाच वर्षांसाठी या प्रकल्पाची देखभाल (Maintenance) आणि दुरुस्ती करण्याची जबाबदारी घ्यावी लागेल.
कमी वीज वापर असलेल्या प्रत्येक घरगुती ग्राहकासाठी ही योजना वीज बिलातून कायमची मुक्तता मिळवून देणारी आणि भविष्यात पैशांची बचत करणारी एक महत्त्वपूर्ण सरकारी योजना आहे. त्यामुळे, पात्र ग्राहकांनी त्वरित अर्ज करून या संधीचा फायदा घ्यावा. Sources
